Dwujęzyczne dzieci uczą się słów tak samo dobrze, jak jednojęzyczne, a wszelkie obawy o to, że kontakt z kilkoma językami może opóźnić rozwój językowy dziecka, jest mitem – wynika z badania przeprowadzonego przez kanadyjskich naukowców.
Pracujący w Kanadzie naukowcy – Christopher Fennell z Uniwersytetu w Ottawie i Krista Byers-Heinlein z Uniwersytetu Concordia – postanowili dowiedzieć się, na czym polegają różnice w uczeniu się słów przez dzieci jedno- i wielojęzyczne. Poza liczbą przyswajanych przez dane dziecko języków badacze wzięli pod uwagę także to, czy jego rodzice są jedno- czy dwujęzyczni – chcieli bowiem dowiedzieć się, czy dwujęzyczne dzieci lepiej uczą się słów od dwujęzycznych dorosłych a dzieci jednojęzyczne łatwiej przyswajają słowa od jednojęzycznych dorosłych.
Aby odpowiedzieć na te pytania, naukowcy uczyli grupę jednojęzycznych (przyswajających angielski) i dwujęzycznych (uczących się angielskiego i francuskiego) 17-miesięcznych dzieci dwóch podobnie brzmiących, wymyślonych na rzecz eksperymentu, pseudosłów. Badane dzieci obserwowały ekran, na którym prezentowane były dwa obiekty, z których jeden określony został jako „kem”, a drugi – „gem”. Połowa dzieci słyszała słowa wypowiadane przez dorosłych o podobnym do swojego doświadczeniu językowym – dzieci jednojęzyczne słuchały słów nagranych przez jednojęzycznych dorosłych, a dwujęzyczne – przez dwujęzycznych. Druga połowa słyszała nagrania dorosłych językowo do nich „niedopasowanych”.
Aby ocenić, czy dzieci nauczyły się słów, naukowcy pokazywali znane im już przedmioty określając je inaczej niż poprzednio – przedmiotowi wcześniej przedstawionemu jako „gem” towarzyszyło słowo „kem”. Badacze wyszli z założenia, że niemowlęta zdziwione niespójnym z ich wcześniejszym doświadczeniem zestawieniem przedmiotu i nazwy, będą przyglądać się danemu przedmiotowi dłużej niż w przypadku, gdy relacja ta będzie spójna.
Okazało się, że zarówno jedno-, jak i dwujęzycznym dzieciom udało się przyswoić znaczenia słów, ale jedynie tych wypowiadanych przez lektorów dopasowanych do nich językowo: dzieci dwujęzyczne efektywnie uczyły się słów tylko od osób dwujęzycznych, a jednojęzyczne od jednojęzycznych.
Odkryliśmy, że wszystkie niemowlęta, niezależnie od tego, czy uczą się jednego, czy dwóch języków, radzą sobie lepiej, kiedy słuchają dorosłych brzmiących tak jak ich rodzice – tłumaczy Fennell. Te wyniki pokazują, że zarówno jedno- jak i dwujęzyczne dzieci są przywiązane do swojego domowego środowiska językowego. „Dzieci adaptują się do swojego otoczenia” – mówi Byers-Heinlein – To pozwala im rozwijać się językowo, niezależnie od tego, czy wychowują się w jedno- czy w wielojęzycznym domu.
Magdalena Łuniewska
Źrodło: C. Fennell, K. Byers-Heinlein. You sound like Mommy: Bilingual and monolingual infants learn words best from speakers typical of their language environments. International Journal of Behavioral Development, 2014; 38 (4): 309 DOI: 10.1177/0165025414530631
Serwis „Wszystko o dwujęzyczności” jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Uniwersytetu Warszawskiego. Utwór powstał w ramach projektu finansowanego w ramach konkursu „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą w 2015 r.“ realizowanego za pośrednictwem MSZ w roku 2015. Zezwala się na dowolne wykorzystanie utworu, pod warunkiem zachowania ww. informacji, w tym informacji o stosowanej licencji, o posiadaczach praw oraz o konkursie „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą w 2015 r.”.
