Co zrobić, żeby dwujęzyczne dzieci lepiej radziły sobie z językiem używanym w domu? Badania przeprowadzone niedawno w University of California w San Diego pokazały, że jednym z najważniejszych czynników wpływających na znajomość domowego języka jest liczba osób, z którymi w tym języku rozmawiają dzieci.
W rozwoju dziecka dwujęzycznego kluczową rolę odgrywa przyswojenie tego języka, który jest mniej obecny w otoczeniu. Zespół dr Tamar Gollan z University of California postanowił dowiedzieć się, jakie czynniki wpływają na znajomość języka, z którym mają mniejszy kontakt. W tym celu przeprowadzono dwa badania. W pierwszym wzięły udział dwie grupy studentów mieszkających w USA i pochodzących z rodzin hiszpańsko- lub chińskojęzycznych. Uczestnikami drugiego badania były hebrajskie dzieci w wieku od 6 do 10 lat, wychowujące się w Stanach Zjednoczonych, które po lekcjach uczęszczały dodatkowo do popołudniowej szkoły hebrajskiej.
Przed studentami i dziećmi postawiono to samo zadanie: nazywanie obrazków w swoim domowym języku, czyli po hiszpańsku, chińsku albo hebrajsku, a także w języku większości, czyli angielskim. Dodatkowo badani (albo rodzice w przypadku badanych dzieci) wypełnili kwestionariusz dotyczący tego, jak często i w jakich okolicznościach posługują się różnymi językami.
Okazało się, że we wszystkich trzech grupach umiejętność nazywania obrazków w języku domowym była związana z tym, ile różnych osób regularnie – przynajmniej raz na dwa tygodnie – rozmawiało z badanymi w dzieciństwie w języku mniejszości. Efekt ten był niezależny od częstotliwości używania języków. Co więcej, liczba rozmówców w języku mniejszości nie miała negatywnego wpływu na to, jak dobrze dzieci te władały angielskim.
– Otrzymane przez nas wyniki sugerują, że „przepisem” na poprawienie znajomości języka domowego może być regularny kontakt z wieloma osobami posługującymi się tym językiem – twierdzą autorzy badania. Taki kontakt pozwala dzieciom na poznanie bardziej zróżnicowanego słownictwa i rozmaitych form oraz struktur gramatycznych. Tworzy także okazję do kontaktu z językiem mniejszości w różnych kontekstach, co ułatwia późniejsze przywoływanie słów z pamięci.
Magdalena Łuniewska
Źródło: Gollan, T. H., Starr, J., & Ferreira, V. S. (2015). More than use it or lose it: The number-of-speakers effect on heritage language proficiency. Psychonomic bulletin & review, 22(1), 147-155.
Serwis „Wszystko o dwujęzyczności” jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Uniwersytetu Warszawskiego. Utwór powstał w ramach projektu finansowanego w ramach konkursu „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą w 2015 r.“ realizowanego za pośrednictwem MSZ w roku 2015. Zezwala się na dowolne wykorzystanie utworu, pod warunkiem zachowania ww. informacji, w tym informacji o stosowanej licencji, o posiadaczach praw oraz o konkursie „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą w 2015 r.”.
