O użyteczności komunikowania się na migi przekonał się każdy, kto choć raz wybrał się za granicę. Z badań wynika, że używanie gestów nie tylko pomaga w przekazaniu treści w rozmowie z osobą posługującą się innym językiem, ale także ułatwia przypominanie sobie słów i odciąża pamięć roboczą podczas mówienia. Dotychczas naukowcy twierdzili, że dwujęzyczni częściej niż jednojęzyczni posługują się gestami. Jednak nowe badanie sugeruje, że to nie dwujęzyczność jest przyczyną aktywniejszego korzystania z gestów.
Lisa Smithson, Elena Nicoladis i Paula Marentette z uniwersytetu w Albercie, które w swojej pracy naukowej analizują używanie gestów przez osoby dwujęzyczne, sprawdziły, na ile można uogólnić wnioski z wcześniejszych badań, mówiące, że dwujęzyczni częściej niż jednojęzyczni posługują się gestami. W przeprowadzonym przez te badaczki badaniu dzieci w wieku od 7 do 10 lat opowiadały dwie krótkie historie na podstawie oglądanych kreskówek. W eksperymencie wzięły udział trzy grupy dzieci: dzieci jednojęzyczne mówiące po angielsku, oraz dwie grupy dzieci dwujęzycznych, które poza angielskim posługiwały się albo francuskim, albo mandaryńskim wariantem chińskiego. Dzieci jednojęzyczne opowiadały historie tylko po angielsku, a dzieci dwujęzyczne w obydwu swoich językach. Badaczki porównały trzy grupy dzieci pod względem częstotliwości używania gestów.
Wyniki badania pokazały, że najczęściej gestami posługiwały się dzieci francusko-angielskie, a najrzadziej – chińsko-angielskie, dzieci jednojęzyczne plasowały się pomiędzy tymi grupami. Opowiadając historie po angielsku, dzieci znające francuski używały kilkakrotnie więcej gestów niż dzieci posługujące się chińskim. Podobną prawidłowość zaobserwowano, kiedy dzieci tworzyły opowieści w swoim drugim języku.
Jak sądzą autorki badania, prawdopodobnie to nie sam fakt znajomości dwóch języków sprawia, że osoby dwujęzyczne w dotychczasowych badaniach używały gestów częściej niż jednojęzyczni. Takie rezultaty tłumaczyć może to, że uczestniczy wcześniejszych badań pochodzili z kultur wykorzystujących wiele gestów – mówili po hiszpańsku albo francusku. „Nasze wyniki sugerują, że pochodzenie kulturowe może mieć większe znaczenie dla używania gestów niż dwujęzyczność”, tłumaczą badaczki.
Magdalena Łuniewska
Źródło: Smithson, L., Nicoladis, E., & Marentette, P. (2011). Bilingual children’s gesture use. Gesture, 11(3), 330-347.
Serwis „Wszystko o dwujęzyczności” jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Uniwersytetu Warszawskiego. Utwór powstał w ramach projektu finansowanego w ramach konkursu „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą w 2015 r.“ realizowanego za pośrednictwem MSZ w roku 2015. Zezwala się na dowolne wykorzystanie utworu, pod warunkiem zachowania ww. informacji, w tym informacji o stosowanej licencji, o posiadaczach praw oraz o konkursie „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą w 2015 r.”.
