Niemal każdy, kto po latach przestępuje próg szkoły podstawowej jest zszokowany panującym tam hałasem. Koncentracja na nauce w takich warunkach musi być nie lada wyzwaniem. Czy więc dzieci dwujęzyczne, które, co wiemy z innych badań, radzą sobie lepiej z wyhamowywaniem nieistotnych informacji wizualnych, również lepiej poradzą sobie z hałasem panującym w szkole? Badacze z Anglia Ruskin University postanowili to sprawdzić.
Badanie, którego wyniki opublikowano w czasopiśmie naukowym Bilingualism: Language and Cognition, przeprowadzone zostało w szkołach podstawowych w Cambridge, wśród dzieci w wieku od 7 do 10 lat. Wzięło w nim udział 20 dzieci jednojęzycznych, mówiących jedynie po angielsku oraz 20 dzieci dwujęzycznych, posługujących się na co dzień angielskim oraz drugim językiem (m.in. włoskim, polskim i czeskim). Dzieci grały w kilkudziesięciominutową grę na komputerze. W ramach gry słuchały angielskich zdań (prostych i złożonych) i miały za zadanie zidentyfikować wykonawcę czynności, o której była mowa. W tym samym czasie prezentowane im były również inne zdania, w nieznanym żadnemu z nich języku, które miały na celu zakłócenie odbioru zdania właściwego.
Wyniki badania wskazują na to, że dzieci dwujęzyczne z większą poprawnością były w stanie zrozumieć złożone zdania słysząc jednocześnie rozpraszające je dźwięki. Co ciekawe, gdy zakłócenia były prezentowane z nieznanym języku, dla dwujęzycznych nie stanowiły one żadnego problemu (odsetek poprawnych odpowiedzi był identyczny, jak w przypadku prezentacji zdań bez zakłóceń). Wygląda na to, że „hałas” w innym języku w ogóle nie był dla nich przeszkodą w poprawnym rozwiązaniu zadania. W tych samych warunkach uczniowie jednojęzyczni radzili sobie gorzej. Według autorów badania świadczy o tym, że utrzymanie uwagi w warunkach hałasu sprawia większe problemy dzieciom jednojęzycznym – zwłaszcza kiedy muszą skupić się na bardziej skomplikowanych bodźcach (w tym przypadku na zdaniach złożonych).
Wyniki opisanego wyżej eksperymentu wydają się potwierdzać to, że osoby dwujęzyczne lepiej radzą sobie z ignorowaniem nieistotnych informacji i skupieniu się na informacji, którą mają przetworzyć. Dr Jubin Abutalebi, jeden z redaktorów Bilingualism: Language and Cognition, w swoim komentarzu do badania podkreśla to, o czym wspominają też sami autorzy – przewaga dzieci dwujęzycznych w ignorowaniu hałasu i skupieniu się na zadaniu zależy od tego, w jakim stopniu dzieci opanowały oba języki, czyli jak biegle się nimi posługują. Dzieci, które płynnie posługują się oboma językami i często ich używają, mają bowiem więcej okazji do naturalnego treningu umysłu, jakim jest przełączanie się z jednego języka na drugi w codziennych sytuacjach oraz aktywne wyhamowywanie jednego języka, kiedy należy posłużyć się drugim. Im intensywniejszy jest taki „trening”, tym większa będzie w codziennym życiu ich zdolność do ignorowania nieistotnych informacji podczas przetwarzania tych ważniejszych, np. hałasu robionego przez inne dzieci podczas lekcji.
Joanna Kołak
Źródło: Filippi, R., Morris, J., Richardson, F. M., Bright, P., Thomas, M. S. C., Karmiloff-Smith, A., Marian, V. (2014). Bilingual children show an advantage in controlling verbal interference during spoken language comprehension. DOI: http://dx.doi.org/10.1017/S1366728914000686
[[{„type”:”media”,”view_mode”:”media_preview”,”fid”:”297″,”attributes”:{„alt”:””,”class”:”media-image”,”height”:”180″,”typeof”:”foaf:Image”,”width”:”180″}}]]Serwis „Wszystko o dwujęzyczności” jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Uniwersytetu Warszawskiego. Utwór powstał w ramach projektu finansowanego w ramach konkursu „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą w 2015 r.“ realizowanego za pośrednictwem MSZ w roku 2015. Zezwala się na dowolne wykorzystanie utworu, pod warunkiem zachowania ww. informacji, w tym informacji o stosowanej licencji, o posiadaczach praw oraz o konkursie „Współpraca z Polonią i Polakami za granicą w 2015 r.”.
