Komputerowy Kamień z Rosetty

0
25

Program komputerowy opracowany przez naukowców pomoże w rekonstrukcji wymarłych języków.

Każdy, kto słuchał nagrań dokonanych przed II wojną światową, zauważył zapewne, że wymowa głoski „ł” bardzo ewoluowała w ciągu ostatnich 80 lat. Ta zmiana artykulacyjna nastąpiła w czasie nie dłuższym niż życie ludzkie, a mimo to jest dla nas wyraźna.

Dzięki nagraniom dźwiękowym jesteśmy dziś w szczęśliwej sytuacji, możemy bowiem odtworzyć sobie, jak mówili w młodości nasi dziadkowie czy pradziadkowie. Jednak gdy sięgamy dalej wstecz, sprawa staje się trudniejsza. Gdy nie dysponujemy nagraniami, zdani jesteśmy na żmudną pracę językoznawców porównujących zmiany w poszczególnych odmianach obecnie używanego języka. A co dopiero, gdybyśmy chcieli zrekonstruować języki wymarłe, które, na domiar złego, nigdy nie zostały zapisane?

W tym zadaniu może pomóc nam metoda opracowana przez amerykańskich i kanadyjskich badaczy polegająca na komputerowej analizie statystycznej warstwy fonetycznej słów o podobnym znaczeniu pochodzących z różnych języków.– Mamy nadzieję, że narzędzie, które opracowaliśmy zrewolucjonizuje językoznawstwo historyczne w podobnym stopniu, jak analiza statystyczna i moc obliczeniowa komputerów zrewolucjonizowała badania biologów ewolucyjnych – mówi profesor Alexandre Bouchard-Côté z University of British Columbia, główny autor artykułu opublikowanego w czasopiśmie naukowym Proceedings of the National Academy of Science.

Program opracowany przez profesora Bouchard-Côté i jego współpracowników robi mniej więcej to, co robili dotąd językoznawcy – porównuje ze sobą słowa o podobnym znaczeniu pochodzące z języków należących do tej samej rodziny, wynajduje ich cechy wspólne, a następnie stosując zasady, na jakich wiadomo, że przebiegały zmiany fonetyczne, proponuje brzmienie słowa, z którego wszystkie one się wywodzą. – Na świecie są tysiące języków, każdy z nich zawiera wiele tysięcy słów […] poznanie wszystkich tych języków, wychwycenie wszystkich podobieństw i porównanie ze sobą wszystkich zmian, jakim języki te ulegały w ciągu tysiącleci, zajęłoby czas wielokrotnie przekraczający długość życia ludzkiego – mówi BBC współautor artykułu Dan Klein. – To tu technika komputerowa ma swoje pięć minut. Jak zaznaczają naukowcy, wyniki rekonstrukcji dokonanej przez komputer odpowiadają w 85 proc. wynikom uzyskanym przez językoznawców metodami tradycyjnymi.

Zespół profesora Bouchard-Côté przy pomocy opracowanej przez siebie metody dokonał rekonstrukcji języka, którym – prawdopodobnie – mogli się posługiwać mieszkańcy Azji Południowo Wschodniej i Oceanii około 70 tysięcy lat temu. Aby tego dokonać wprowadzili do komputera 140 tyś. słów zaczerpniętych z 637 języków używanych obecnie tym regionie.

Źródło: sciencenews.com

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj